Een goeie vraag stellen creëert ruimte in het hoofd

 

Als je in Japan de weg vraagt dan is het voor degene waar je dat aan vraagt een groot probleem als deze die weg niet weet. Want als het antwoord dan eigenlijk ‘Nee’ is dan krijg je dat niet te horen. De ander zal net zolang met z’n Smartphone stoeien totdat je zelf maar gaat roepen: ‘oh ik zie daar al een bordje, dankuwel’.

Toen ik destijds een gastmedewerker uit Thailand bij ons in het lab op bezoek had en ik haar vroeg ‘snap je het?’ zei ze altijd Ja! Maar als ik daarna vroeg ‘zal ik het nog een keer uitleggen’ riep ze nog veel harder: ja, graag!

Daardoor kreeg ik al snel door dat vragen stellen waar de ander alleen maar ja of nee op kan antwoorden niet altijd effectief is.

Vooral als het antwoord ‘ja maar’ was, dacht ik altijd je zegt eigenlijk gewoon nee!

 

Tijdens werkoverleggen, intervisie, teambesprekingen, 1-1 gesprekken is het heel belangrijk om de ‘juiste vragen’ te stellen. De vragen waar het echt om gaat en de vragen waar vooral de ander in zijn of haar hoofd mee aan het werk gaat. En dat de ander dan ook zelf nieuwe ideeën, oplossingen en volgende stappen kan bedenken.

Door de juiste vragen te stellen kan het denkproces de ander helpen om focus aan te brengen, energie te genereren en zaken in beweging te zetten.

Het is daarbij belangrijk om open vragen te stellen zoals:

• Kun je daar iets meer over vertellen?
• Hoe zou jij de situatie beschrijven?
• Wat zijn in dit geval de feiten?
• Hoe wordt er samengewerkt?
• Welke stappen denk je voor jezelf te kunnen zetten?

 

Voor de vragensteller zelf is het heel belangrijk om te vermijden het antwoord al in te vullen voor de ander (NIVEA= niet invullen voor een ander).
Door het invullen voor de ander worden vragen sturend en druk je onbewust de ander in een bepaalde (denk)richting. Om het invullen voor te zijn helpt het om goed te kijken naar wat de ander non-verbaal ‘zegt’. Maar ook om goed te luisteren naar hoe iets gezegd wordt. Daardoor kan je als vragensteller makkelijker de ondersteunende vragen stellen voor het denkproces van de ander.

Het eigen denkspoor loslaten is daarbij het meest lastige. Eigen aannames, meningen, opvattingen, waarde oordelen en vooronderstellingen liggen op de loer.
Het is belangrijk voor de vragensteller om een bepaalde mate van zelfbeheersing te vertonen en de input vanuit de eigen ervaringen niet uit te spreken.

Alleen door de juiste vraag op het juiste moment te stellen kan de ander in zijn eigen hoofd op een ander denkspoor worden gezet.

Effectieve vragen zijn dan de vragen die:

• Helder en duidelijk zijn
• Op het juiste moment worden gesteld
• Door de ander als ondersteunend worden ervaren
• Het vragen stellen helpt om meer inzicht te creëren

De juiste vragen stellen helpt de ander het eigen denkkader te versnellen en ruimte te creëren in het hoofd.